رکوردشکنی آمریکا در جذب دانشجوی خارجی

(سود چند جانبه دانشجویان خارجی برای  آمریکا/ رابطه فیل و فنجان میان چین و آمریکا در زمینه دانشجو/ شباهت‌های نسبی ایرانی‌ها و چینی‌ها)

سال ۲۰۰۱ که ماجرای حمله تروریستی به برج‌های دوقلوی نیویورک پیش آمد تبادلات فرهنگی و دانشگاهی آمریکا هم متاثر از سخت‌گیری‌ها در مسئله ویزا و ... رو به کاهش گذاشت و بسیاری از رفتن به آمریکا و ادامه تحصیل در این کشور بازماندند.

ولی نتیجه تازه‌ترین بررسی‌های مربوط به سال ۲۰۱۳  که با همکاری مشترک موسسه تحصیلات بین‌المللی

 (Institute of International Education) و وزارت آموزش آمریکا تهیه شده نشان می‌دهد که شمار دانشجویان خارجی در آمریکا در این سال  رکورد شکسته است. منحنی‌ها و اعداد و ارقام را در فایل  پی دی اف در لینک می‌توان دید.

مختصر این که رقم دانشجویان ورودی به آمریکا در سال ۲۰۱۳ با یک افزایش ۷ درصدی نسبت به سال ۲۰۱۲ به ۸۲۰ هزار نفر رسیده است. در مقایسه با ۱۰ سال پیش این رقم نشانگر یک افزایش ۴۰ درصدی است. در مجموع ۴ درصد دانشجویان آمریکا را خارجی‌ها تشکیل می‌دهند.

سال ۲۰۱۳ ولی تنها ۲۸۰ هزار آمریکایی برای تحصیل کشورشان را ترک کرده‌اند که البته در قیاس با بیست سال پیش سه برابر افزایش نشان می‌دهد. در مجموع ۱۰درصد دانشجویان آمریکایی به خارج می‌روند که دولت از این رقم ناراضی است و می‌گوید که با این وضعیت در مواجهه با چالش‌ها و رقابت‌های بین‌المللی کم می‌آوریم.

  مقصد دانشجویان آمریکایی یا کشورهای اروپایی مثل بریتانیا و ایتالیا و اسپانیا و فرانسه است یا چین. به عبارتی به رغم این که بعد از  حملات ۱۱ سپتامبر ضرورت آموزش زبان‌ عربی و سایر زبان‌های خاورمیانه در سیاست خارجی وآموزشی آمریکا مورد تاکید قرار گرفت، هنوز هم دانشجویان آمریکایی مشغول به تحصیل در این کشورها رقم بالایی را تشکیل نمی‌دهند. معروف است که از ۳ هزار کارمند بزرگترین سفارتخانه آمریکا در خارج  (عراق) یک درصد هم به عربی مسلط نیستند.

در حال حاضر  ۲۳۵ هزار دانشجوی چینی در آمریکا مشغول به تحصیل‌اند که بزرگترین گروه دانشجویان خارجی در این کشور است و در قیاس با سال ۲۰۱۲ افزایشی ۲۱ درصدی را نشان می‌دهد. چینی‌ها همانطور که می‌توان حدس زد اغلب به تحصیل در رشته‌های اقتصادی و مدیریت مشغولند و اندکی هم در علوم انسانی و رشته‌های وابسته. در مورد ایرانی‌ها که شمارشان در سال ۲۰۱۳  رشد ۲۵ درصدی داشته هم تقریبا همین است (جدول). ولی شمار دانشجویان هندی، کره‌ جنوبی، عربستان سعودی و کانادایی قبل از ایران است.

به رغم حضور پرشمار دانشجویان چینی در آمریکا تنها ۱۵ هزار دانشجوی آمریکایی در در چین تحصیل می‌کنند.

صرفه اقتصادی حضور دانشجویان خارجی در آمریکا به لحاظ اقتصادی کم نیست. هر سال این دانشجویان ۲۴ میلیارد دلار در آمریکا هزینه می‌کنند که دوسوم آنها این هزینه را از جیب خود یا خانواده می‌پردازند.

این که کدام دانشگاه‌ها در میان خارجی‌ها محبوب هستند را در گزارش می‌توان دید، ولی بد نیست اشاره شود که در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی دانشجویانی از ۱۱۵ کشور مشغول تحصیل‌اند.

ولی ورای اهمیت مالی قضیه، کششی که دانشگاه‌های آمریکایی در جهان دارند به سیاست واقتصاد این کشور امکان می‌دهد که که بهترین مغزهای خارجی را برای خود دست‌چین کنند و در علوم پیشتاز جهان همچنان تا اطلاع ثانوی پیشتاز بمانند. اسمش البته در میان ما به درست یا نادرست به فرار مغزها معروف شده. جذب مغزها شاید درست‌تر باشد. خودمان چیز یا چیزهایی کم داریم که نمی‌توانیم نگه داریم. عرق ملی هم تا حدی و در مورد بخشی از جامعه جواب می‌دهد و ...

ولی این هم هست که چهار تا آدمی که در کادر دولت کنونی ایران سرشان تن به تنشان می‌ارزد دستکم بخشی از تحصیلات خودشان را در خارج و از جمله در آمریکا کرده‌اند، از جمله ستاره فعلی دولت، یعنی ظریف و برخی دیگر از اعضای کابینه. 

رشد کمی دانشگاه‌ها در ایران البته قابل اعتنا و ستایش است، ولی کاش کیفیت هم درجا نمی‌زد و دانشگاه‌ها قسما به محل تولید مدرک بدل نمی‌شدند، مدارکی که در خارج از دانشگاه کمتر جنبه کاربردی دارند و ... نگاهی به گزارش لینک ضرر ندارد.