به کجا چنین شتابان؟

روز جمعه گدشته با تولید آخرین ماشین تحریر در بریتانیا تولید این گونه دستگاه‌ در این کشور به تاریخ پیوست. این آخرین دستگاه تولیدی هم قرار است به موزه علمی بریتانیا تحویل شود.

سال ۱۹۸۵ که شاخه‌ای از شرکت برادر در بریتانیا به تولید این ماشین تحریر آغاز کرد، شوق و ذوق از این که پیشرفته‌ترین ماشین‌های الکترونیکی را به بازار عرضه می‌کند در اوج بود و کمتر کسی تصور می‌کرد که چند سال بعد کامپیوتر بساط این گونه دستگاه‌ها را جمع کند. خود مدیر برادر در مراسم تودیع آخرین دستگاه گفته است که در این اواخر تنها سالمندانی که کار با کامپیوتر برایشان غریب و دشوار بود خریدار ماشین تحریر مانده بودند.

 

تحولات تکنولوژیک در این ۲۰ سال به راستی سرسام‌آور است. هنوز کاست‌هایمان را به خاطر حضور سی دی جمع نکرده بودیم که دی وی دی آمد و داشتیم تازه به دی وی دی عادت می‌کردیم که بلو ری آمد و ...

انقراض پولارید و فیلم‌های حلقه‌ای را هم که پیش چشمانمان دیده‌ایم. شوق و ذوقمان از تلفن‌های همراه پیشرفته نوکیا هم با آمدن اسمارت‌ها گویی که مربوط به دورانی بسیار پیش بوده است. لپ‌تاپ بازار کامپیوترهای خانگی را کساد کرده و اخیرا شرکت دل اعلام کرده که رواج تابلت‌ها باعث کاهش تولید لپ‌تاپ شده  و خطر بغل گوش شرکت خوابیده است.

توانایی تطبیق با تحولات شتابان تکنولوژیک رسانه‌ای حالا به پیش‌شرط‌ اصلی  برای عقب‌نیفتادن از همه جوانب زندگی در جوامع معاصر بدل شده. حالا دیگر فرودستی اجتماعی لزوما در فقر و ثروت خودش را به نمایش نمی‌گذارد. بی‌بهره‌ یا کم‌بهره‌بودن از این توانایی نیز نوعی فرودستی اجتماعی و فرهنگی تلقی می‌شود.

ولی آیا انسان است که فرآیند و پیشرفت فن‌آوری را متناسب با نیازهای خود مدیریت می‌کند یا فن‌آوری و سودبرندگان از تازاندن آن هستند است که نیاز (کاذب؟) می‌آفرینند و انسان را به دنبال خود می‌کشند؟ یا رابطه‌ای متوازن میان این دو برقرار است؟