به کجا چنین شتابان؟

روز جمعه گدشته با تولید آخرین ماشین تحریر در بریتانیا تولید این گونه دستگاه‌ در این کشور به تاریخ پیوست. این آخرین دستگاه تولیدی هم قرار است به موزه علمی بریتانیا تحویل شود.

سال ۱۹۸۵ که شاخه‌ای از شرکت برادر در بریتانیا به تولید این ماشین تحریر آغاز کرد، شوق و ذوق از این که پیشرفته‌ترین ماشین‌های الکترونیکی را به بازار عرضه می‌کند در اوج بود و کمتر کسی تصور می‌کرد که چند سال بعد کامپیوتر بساط این گونه دستگاه‌ها را جمع کند. خود مدیر برادر در مراسم تودیع آخرین دستگاه گفته است که در این اواخر تنها سالمندانی که کار با کامپیوتر برایشان غریب و دشوار بود خریدار ماشین تحریر مانده بودند.

 

تحولات تکنولوژیک در این ۲۰ سال به راستی سرسام‌آور است. هنوز کاست‌هایمان را به خاطر حضور سی دی جمع نکرده بودیم که دی وی دی آمد و داشتیم تازه به دی وی دی عادت می‌کردیم که بلو ری آمد و ...

انقراض پولارید و فیلم‌های حلقه‌ای را هم که پیش چشمانمان دیده‌ایم. شوق و ذوقمان از تلفن‌های همراه پیشرفته نوکیا هم با آمدن اسمارت‌ها گویی که مربوط به دورانی بسیار پیش بوده است. لپ‌تاپ بازار کامپیوترهای خانگی را کساد کرده و اخیرا شرکت دل اعلام کرده که رواج تابلت‌ها باعث کاهش تولید لپ‌تاپ شده  و خطر بغل گوش شرکت خوابیده است.

توانایی تطبیق با تحولات شتابان تکنولوژیک رسانه‌ای حالا به پیش‌شرط‌ اصلی  برای عقب‌نیفتادن از همه جوانب زندگی در جوامع معاصر بدل شده. حالا دیگر فرودستی اجتماعی لزوما در فقر و ثروت خودش را به نمایش نمی‌گذارد. بی‌بهره‌ یا کم‌بهره‌بودن از این توانایی نیز نوعی فرودستی اجتماعی و فرهنگی تلقی می‌شود.

ولی آیا انسان است که فرآیند و پیشرفت فن‌آوری را متناسب با نیازهای خود مدیریت می‌کند یا فن‌آوری و سودبرندگان از تازاندن آن هستند است که نیاز (کاذب؟) می‌آفرینند و انسان را به دنبال خود می‌کشند؟ یا رابطه‌ای متوازن میان این دو برقرار است؟

شبح جدایی طلبی؛ چشم نگران اروپا به انتخابات کاتالونیا

امروز انتخابات حساس کاتالونیا و گام مهم این ایالت برای جدایی احتمالی از اسپانیا است.  این مقاله نگاهی دارد به سیر شکل‌گیری و تشدید گرایش جدایی‌خواهی در مهمترین ایالت اقتصادی اسپانیا که در تحولات دمکراتیک این کشور نیز سهمی کم‌نظیر داشته

چین؛ رهبری جدید و ساختار سیاسی کهنه

اینجا مقاله‌ای است در باره تغییر رهبران حزب و دولت در چین که اینک در کنگره هجدهم حزب کمونیست در جریان است و برخی چند و چون‌های مربوط به زمامداری انحصاری در یک جامعه در حال گذار.

عدم تمرکز رسانه‌ای در آلمان (نتیجه یک تحقیق)

در آلمان به موازات ساختار سیاسی غیرمتمرکزش، قطب‌های رسانه‌ای‌اش هم چندگانه‌اند و در این زمینه هم از تمرکز خبری نیست. البته هستند کشورهای دیگری که ساختار سیاسی غیرمتمرکز دارند، ولی لزوماَ مثل آلمان از عدم تمرکز رسانه‌ای برخوردار نیستند.

در ایران (و نه تنها درایران، برای مثال در بریتانیا و فرانسه هم) تهران (لندن و پاریس هم) عمده‌ترین قطب رسانه‌ای کشور است و خراسان (رضوی) هم به رغم تلاش و تقلا هنوز به حساب نمی‌آید. ولی در آلمان، برلین در رأس قطب‌های رسانه‌ای  قرار ندارد و اهمیتش در همان حد سه چهار قطب دیگر رسانه‌ای کشور یعنی هامبورگ و مونیخ و فرانکفورت و کلن و ماینز است.

هامبورگ را به اشپیگل و دی سایت و اشترن می‌شناسند، مونیخ و حوالی‌اش پایگاه روزنامه زوددویچه و هفته‌نامه فوکوس و بخشی از کنسرن رسانه‌ای سات۱ و پروزیبن است، فرانکفورت نامش بر پیشانی روزنامه معروف فرانکفورتر آلگماینه نشسته و دفتر مهم هماهنگی شبکه‌های ایالتی برای روی آنتن‌فرستادن تولیداتشان بر روی شبکه مشترک (شبکه یک تلویزیون آلمان) است. در کلن و حوالی آن هم ار تی ال RTL و شمار دیگری از رسانه‌های یک کنسرن معروف بین‌المللی (Bertelsmann/ برتلسمان) خانه دارند. پایتخت، یعنی برلین مقر کنسرن رسانه‌ای محافظه‌کار اشپرینگر (روزنامه‌های بیلد و دی‌ ولت) و نیز محل انتشار بخشی از رسانه‌های چپ‌گرا است. ماینز هم مرکز شبکه دوم تلویزیون آلمان است.

منتهی جنبه مثبت عدم تمرکز بیش از همه در تنوع و کارکرد آ ار د ARD دیده می‌شود. این رسانه عملا شبکه کاری  میان رادیو و تلویزیون‌های منطقه‌ای و مستقل آلمان است و کانال اول تلویزیون آلمان هم حاصل این همکاری و هماهنگی است.

 ARD نمادی از عدم تمرکز در ساختار سیاسی و اداری کشور است. این رسانه ۱۱ تلویزیون منطقه‌ای، ۴ تلویزیون سراسری (که کانال یک سراسری مهمترین آنهاست)، ۵۲ رادیو منطقه‌ای و محلی و شمار متعددی سایت اینترنتی دارد.

هزینه ARD را مردم تامین می‌کنند. از سال آینده مقررات جدیدی برای پرداخت مردم در نظر گرفته شده که بر اساس آن معیار تا کنونی (تعداد دستگاه رادیو و تلویزیون و کامپیوتر در هر خانه) لغو می‌شود و هر یک از ۴۰ میلیون خانوار آلمان از این پس ماهانه مبلغی معادل حدوداَ ۱۷ یورو می‌پردازد. البته این درآمد برای تامین هزینه‌های شبکه دوم رادیو و تلویزیون آلمان (زد دی افZDF) و نیز سه رادیوی سراسری هم به کار گرفته می‌شود که آنها هم برای خودشان شبکه‌های مستقل و در عین حال متمرکزی هستند و ساختاری به کلی متفاوت با ARD  دارند. با تسامح می‌توان شبکه اول را نماد ایالات و عدم تمرکز در سیستم فدرال دانست و شبکه دوم و دو رادیوی سراسری را نماد هر دو وجه فدرالیسم، یعنی دولتی فدرال در تلفیق با عدم تمرکز در مناطق.

اخیراً نتیجه تحقیق یک نهاد کارشناسی رسانه‌ها (Bayrische Landesanstalt für neue Medien (BLM)) در آلمان منتشر شده که در نوع خود تازه است و میزان تاثیرگذاری رسانه‌ها در سمت‌وسو دادن به افکار عمومی را بررسیده است. این تحقیق می‌گوید که بخش عمده بازار رسانه‌ای این کشور به لحاظ نظرسازی و سمت‌وسودادن به افکار عمومی در دست ARD  و پایگاه‌های منطقه‌ای آن است.

بودجه خوب البته یک مسئله است، ولی اصل این پیشگامی به تنوع و قدرت شبکه‌های ایالتی ARD و تولیدات آنها برای شبکه تلویزیونی مشترک (کانال اول تلویزیون آلمان) برمی‌گردد. این در حالی است که شبکه‌های خصوصی از سال ۱۹۸۸ در آلمان به نحوی پرقدرت به صحنه آمده‌اند، ولی عمدتا قدرتشان در تولیدات بولواری درجازده است. ۲۸ درصد بازار تلویزیونی آلمان به لحاظ نظرسازی و تاثیر بر افکار عمومی و مجموعاَ ۲۲ درصد از کل بازار رسانه‌ای در این زمینه، در دست ARD هستند. رادیو‌های این رسانه هم ۵۴ درصد بازار تاثیرگذاری بر افکار عمومی را در اختیار دارند. ولی سایت‌های اینترنتی آن سهمشان از بازار یادشده نزدیک به ۷ درصد است. سایت‌های بیلدسایتونگ و اشپیگل در این عرصه حرف اول را می‌زنند.

http://www.dwdl.de/zahlenzentrale/37436/klickzahlen_im_august_hamburger_portale_stark/

دومین شبکه قدر در بازار تلویزیون آلمان به لحاظ خبررسانی و تاثیرگذاری بر افکار عمومی شبکه‌های تلویزیونی خصوصی کنسرن رسانه‌ای ار تی ال RTL هستند با سهمی معادل ۲۵ درصد.

شبکه دوم رادیو- تلویزیون آلمان متمرکز تولید می‌کند و به لحاظ مدیریتی تلفیقی از تمرکز و عدم تمرکز سیستم فدرال است. هزینه‌اش مثل آ ار د از بودجه عمومی تامین می‌شود و میزانش هم اندک نیست. این شبکه البته در مقام پنجم ایستاده و مجموعاَ کمتر از ۸ درصد از بازار رسانه‌ای آلمان در زمینه نظرسازی و تاثیرگذاری بر افکار عمومی را در دست دارد. البته در بازار تلویزیون ۱۸ درصد سهم دارد که ده درصد کمتر از کل ARD است و پس از تلویزیون‌های کنسرن‌های ار تی ال و سات۱ ایستاده است.

در مجموع هنوز هم بازار رسانه‌ای آلمان در زمینه تاثیرگذاری بر افکار عمومی و نظر سازی در وجه عمده در دست رسانه‌هایی است که با پول خود مردم و با نظارت غیرمستقیم آنها تولید می‌کنند و مدیریت می‌شوند. به عبارت دیگر، رسانه‌های بخش خصوصی در عرصه‌هایی به غیر از اینترنت، به رغم رشد خوبی که داشته‌اند نتوانسته‌اند بر خلاف بسیاری از کشورهای غربی و به خصوص آمریکا از رسانه‌های مردم‌بنیاد جلو بیفتند. و خب خصلت غیرمتمرکز و قوی ARD (و تا حدودی ZDF ) در این ماجرا نقشی عمده دارد که به کیفیت تولیدات  شبکه‌های مستقل منطقه‌ای‌اش‌ برمی‌گردد. این تولیدات برای مردم ساکن در مناطق مورد پوشش این شبکه‌ها یا برای کانال‌های مشترک سراسری آنها (کانال اول و سه کانال مشترک دیگر)  و همچنین برای کانال‌های مشترک با شبکه دوم ZDF (فونکیس و کانال بچه‌ها) و نیز برای برخی از شبکه‌های مشترک اروپایی (مانند آرته ARTE /شبکه آلمانی- فرانسوی) تهیه می‌‌شوند.

یک نتیجه دیگر تحقیق جدید این است که تلویزیون در سمت‌ و سو دادن به افکار عمومی و نظرسازی در جامعه همچنان حرف اول را می‌زند.

مسکوت‌ماندن کارت مذهب در انتخابات آمریکا

برای اکثر آمریکایی‌ها این که رئیس جمهور یا نمایندگان کنگره گهگاه هم که شده به ارزش های مسیحی مورد قبول خود اشاره کنند اهمیت زیادی دارد. از ۵۳۵ نماینده کنگره تنها یک نماینده آشکارا از آته‌ئیست بودن خود حرف زده.

منتهی این دور از انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا این ویژگی بی‌سابقه را داشت که هیچ‌کدام از نامزدها و معاون‌های آنها بر خلاف گذشته با کارت مذهب بازی نکردند، کاری که اوباما حتی در سال ۲۰۰۸ کرد شاید که نظر مساعد شماری از پروتستان‌های جمهوریخواه را به سوی خود جلب کند. البته نتیجه‌ای هم نگرفت، زیرا از طرفی از سقط جنین و ازدواج همجنس‌گرایان هم دفاع می‌کرد.

آخرین نظرسنجی موسسه معتبر پیو می‌گوید که پروتستان‌ها که از زمان برقراری حکومت انگلیسی‌ها در آمریکا در اکثریت بالایی بوده‌اند حالا برای اولین بار شمارشان به کمتر از نصف کاهش یافته. و یک شاخص جدید دیگر هم این است که از هر ۵ نفر آمریکایی یکی به مذهب معینی گرایش ندارد و به عبارتی بی‌دین است که این هم بی‌سابقه است. و همین‌ها بیش از پیش به دمکرات‌ها می‌گروند، در حالی که ۲۰درصد جامعه رای‌دهندگان آمریکا همچنان اوباما را مسلمان تصور می‌کند.

میت رامنی هم به لحاظ مذهبی (مورمون بودن) وضعش ناجورتر از آن بود که بخواهد روی مذهب مانور بدهد. حتی در درون خود حزب جمهوریخواه هم، گرایش مذهبی او با پروتستانیسم بنیادگرای شمار زیادی از اعضای حزب در تناقض و تضاد است. منتهی هر دو طرف تصمیم گرفتند به خاطر منافع مشترک (سرنگون کردن اوباما) مسائل مذهبی میان خود را عمده نکنند.

خلاصه گرچه نمی‌توان وضعیت ایجادشده در انتخابات اخیر به لحاظ کنارگذاشتن کارت مذهب را تثبیت‌شده تصور کرد ولی با توجه به تغییر و تحولات ذهنی و عقیدتی جامعه آمریکا می‌توان انتظار داشت که ادامه یابد.

انتخابات آمریکا؛ تفاوت‌های اوباما و رامنی در سیاست خارجی

 سیاست خارجی معمولا در تصمیم رای‌دهندگان آمریکا برای گزینش رئیس جمهور این کشور موضوعی محوری نیست. با این همه، رویکرد اوباما یا رامنی در سیاست خارجی بر سیاست‌های داخلی آمریکا تاثیر کم‌وبیش متفاوتی خواهد داشت. اثر سیاست خارجی این دو بر مناطق مختلف جهان نیز تفاوت دارد. ادامه در لینک:

http://www.bbc.co.uk/persian/world/2012/11/121105_an_hh_usa2012_election_obama_romney.shtml